تصور کن میخوای یه خونه بسازی. طراحی وبسایت هم همینه:
- در معماری (نقشهکشی)، ابتدا باید بدانید چند اتاق میخواهید، آشپزخانه کجا باشد و حمام چگونه طراحی شود. در وبسایت هم دقیقاً همینطور است؛ ابتدا باید مشخص کنید چه صفحاتی لازم است (مثلاً صفحه اصلی، محصولات، تماس).
- در دکوراسیون (ظاهر سایت)، انتخاب رنگ دیوارها، مبلمان و تابلوها اهمیت دارد. در وبسایت نیز باید رنگها، فونتها، عکسها و چیدمان المانها را انتخاب کنید.
- تأسیسات (برق و لولهکشی): در وبسایت نیز باید backend داشته باشی تا همهچیز درست کار کند؛ مثلاً وقتی کاربر فرم را پر میکند، اطلاعاتش کجا برود؟
چرا طراحی وبسایت اینقدر مهمه؟
مغازه ۲۴ ساعته: وبسایت مثل یک مغازه است که هیچوقت تعطیل نمیشود. حتی هنگام خواب، ممکن است کسی بیاید و خرید کند!
کارت ویزیت دیجیتال: اولین جایی که مردم برای شناختن شما سرچ میکنند، وبسایت است. اگر ظاهر بدی داشته باشد، مثل این است که با تیشرت چروک و شلوار پاره به قرار ملاقات بروید!
حرف مردم را میزند: اگر کاربر نتواند به راحتی پیدا کند چه میخواهد، از سایت میرود و دیگر برنمیگردد. طراحی خوب مثل فروشنده مهربانی است که راهنمایی میکند.
از فکر تا اجرا
الف) مرحله فکر و برنامه ریزی
هدفت را مشخص کن: میخواهی سایتت فروش کند؟ اطلاعرسانی کند؟ یا مثلاً رزومه آنلاین باشد؟
مخاطبشناسی: باید بدانیم مخاطبت کیست. مثلاً یک سایت فروش اسباببازی باید پر از رنگهای شاد باشد، اما سایت حقوقی بهتر است رسمی و ساده باشد.
بررسی رقبا: یه سرچ کن ببین بقیه چیکار کردن. نگاه کن ببین چی کم دارن تا تو بتونی بهترشو بسازی!
ب) طراحی وایرفریم (اسکلت بندی)
فرض کن میخواهی یک نقاشی بکشی. اول با مداد یک طرح کلی میکشی. وایرفریم هم همینطور است: یک طرح سیاهوسفید از صفحات سایت که جای دکمهها، منوها و عکسها را مشخص میکند.
ابزارها: میتوانی از Figma استفاده کنی، که یک ابزار آنلاین برای طراحی و ایجاد وایرفریم است. این ابزار قابلیتهای بسیاری دارد که کار شما را سادهتر میکند. اگر به ابزار دیجیتالی دسترسی نداری، همیشه میتوانی از کاغذ و مداد استفاده کنی و طرح خود را به صورت دستی رسم کنی. این روش هم بسیار مؤثر و سریع است.
اگر به ابزار دیگری علاقهمند هستی، Adobe XD نیز یک ابزار قوی برای طراحی تجربیات کاربری برای وب و اپلیکیشنهاست. این ابزار به شما اجازه میدهد تا تجسمهای برنامهریزی شده و وایرفریمها را ایجاد کنید و با همکارانتان به اشتراک بگذارید.
ج) طراحی گرافیکی (رنگ و لعاب)
رنگها: یک پالت رنگی انتخاب کن که به برندت بخورد. مثلاً اگر برندت طبیعی است، سبز و قهوهای خوب است.
فونتها: فونت خوانا انتخاب کن. بعضی فونتها در موبایل به هم میریزند!
عکسها: عکسهای باکیفیت استفاده کن. مثلاً عکس محصولاتت را خودت با گوشی بگیر، اما با نور خوب!
د) کدنویسی (تبدیل طرح به واقعیت)
فرانتاند (چیزی که کاربر میبیند): با HTML ساختار سایت را میسازی، با CSS به آن استایل میدهی و با JavaScript حرکت میاندازی. مثلاً وقتی موس را روی دکمه میبری، رنگش عوض میشود!
بکاند (پشت صحنه): اینجاست که همه دادهها مدیریت میشوند. مثلاً وقتی کاربر ثبتنام میکند، اطلاعاتش در دیتابیس ذخیره میشود. زبانهایی مثل PHP، Python یا C# اینجا به کار میآیند.
ه) تست و رفع ایراد
تست دیوایسها: سایت را در موبایل، تبلت و دسکتاپ چک کن. بعضی وقتها در موبایل منوها به هم میریزند!
تست سرعت: کاربران حوصله ندارند بیشتر از ۳ ثانیه منتظر بمانند. ابزار Google PageSpeed Insights کمک میکند سرعت را بهینه کنی.
تست کاربری: از دوستانت بخواه که از سایت استفاده کنند و بگویند چه چیزهایی برایشان گنگ بود.
و) راه اندازی و نگهداری
هاست و دامنه: هاست مثل خانه است و دامنه مثل آدرس خانه. دامنه را از سایتهایی مثل ایران سرور، صباهاست و نت افراز بخر.
نگهداری: وبسایت مثل ماشین است؛ باید هر چند وقت یک بار چک شود. آپدیتها را نصب کن، محتوا اضافه کن و پشتیبان بگیر!

چطوری کاربران رو خوشحال کنم؟ (رازهای UX/UI)
طراحی رابط کاربری باید ساده و شفاف باشد تا کاربر بدون سردرگمی متوجه عملکرد هر دکمه و گزینه شود. مسیرهای دسترسی کوتاه و کارآمد باشند؛ مثلاً اگر هدف ثبتنام کاربر است، نباید بیش از سه مرحله اطلاعات از او درخواست شود. تعامل با کاربر را لذتبخش کنید؛ انیمیشنهای کوچک مانند بزرگ شدن تصویر هنگام قرار گرفتن ماوس روی آن، تجربه کاربری را بهبود میبخشند. همچنین، پیامهای خطا را دوستانه نمایش دهید؛ به جای نمایش یک پیام خشک مانند “Error 404″، میتوان از عبارتهایی مثل “اوپس! این صفحه گم شده، بیا برگردیم به خانه!” استفاده کرد تا کاربر احساس بهتری داشته باشد.
اشتباهات رایج (که باید ازشون فرار کنی!)
طراحی شلوغ و پر از عناصر اضافی، تجربه کاربری را مختل میکند؛ درست مانند قرار دادن تعداد زیادی مبلمان در یک اتاق کوچک. فضای خالی (White Space) را دستکم نگیر، زیرا به خوانایی و زیبایی طراحی کمک میکند. همچنین، نباید سازگاری با موبایل را نادیده بگیری؛ بیش از ۶۰٪ کاربران از موبایل استفاده میکنند و اگر سایتت در نمایشگرهای کوچک بههم بریزد، مشتریان زیادی را از دست خواهی داد. سئو نیز اهمیت زیادی دارد؛ حتی اگر بهترین سایت را طراحی کنی، اما کسی نتواند آن را پیدا کند، بیفایده خواهد بود. حداقل باید از کلمات کلیدی مناسب در متنها استفاده کنی تا سایتت در نتایج جستجو دیده شود.
نتیجه گیری
طراحی وبسایت مانند ساختن یک خانه است؛ از نقشهکشی و معماری گرفته تا دکوراسیون و تاسیسات. یک وبسایت خوب باید ساده، کاربردی و جذاب باشد تا کاربران تجربهای لذتبخش داشته باشند. اهمیت طراحی سایت در این است که بهعنوان یک مغازه ۲۴ ساعته و کارت ویزیت دیجیتال عمل میکند و نقش مهمی در جذب و حفظ مشتری دارد.
مراحل طراحی سایت از برنامهریزی و شناخت مخاطب شروع شده، سپس وایرفریم، طراحی گرافیکی، کدنویسی، تست و در نهایت راهاندازی و نگهداری را شامل میشود. برای بهبود تجربه کاربری، سادگی، مسیرهای کوتاه، تعامل جذاب و پیامهای خطای دوستانه ضروری هستند. همچنین، باید از اشتباهات رایجی مانند شلوغی بیش از حد، عدم سازگاری با موبایل و نادیده گرفتن سئو پرهیز کرد.